Wujing Zongyao Adli Esere Göre "Altin Dağin" Konumu Üzerine
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Göktürk Türeyiş Destanı ile ilgili en eski kayıtlar 7. Yüzyılın ilk yarısına tarihlenen Zhou
Shu (ZS) ve Sui Shu (SS) adlı eserlerde karşımıza çıkmaktadır. Batılı Sinologlar gibi, Çinli
tarihçiler ve Türk tarihi uzmanları da bu iki eserde bulunan anlatılardan yararlanarak
Göktürklerin ilk dönemlerini incelemiş, Çince "Tujüe" adıyla anılan Göktürklerin neşet
ettiği "Jinshan/Altın Dağ" hakkında görüşler ortaya koymuşlardır. Göktürklerin ortaya
çıkışı üzerine bugün dahi tam olarak anlaşılamayan anlatılar içindeki "dişi kurt",
"mağara" ve "Jinshan/Altın Dağ" gibi motier merak uyandırmış, söylencelerin nasıl
anlaşılması gerektiği tartışma konusu olmuştur. Türeyiş ile ilgili Çince pasajların mitoloji
mi, yoksa erken dönemlere ışık tutan örtük hikayeler mi olduğu netlik kazanmamıştır. Her
iki durumda da, Çince kayıtları değerlendirmek için yalnızca birkaç anahtar kelime
olduğu için Tujüe/Göktürklerin aslında nereden neşet ettiği sorusu belirsiz kalmıştır.
Zhou Shu (ZS) ve Sui Shu (SS) adlı eserlerde karşımıza çıkan Göktürk Türeyiş efsanesinde
"dört tarafı dağlarla çevrili bir vadi" konu edilmektedir. "Altın Dağ"ın yakınında yer alan bu
vadinin batısında bir "Xihai/Batı Denizi" olduğu anlatılmaktadır. "Batı Denizi"nin
doğusunda ve "Altın Dağ"ın güneyinde (ZS) veya güneydoğusunda (SS) ise "Gaochang"
adını taşıyan bir yerleşim yerinin bulunduğu kaydedilmiştir. Bu makale, türeyiş
efsanelerinde geçen yer adları üzerine, Wujing Zongyao (WJZY) ve Tianxia Jünguo Libing
Shu (TXJGLBS) adlı eserlerde geçen birkaç cümle yardımıyla Jinshan/Altın Dağ sorununu
yeniden ele almaktadır.
Description
Keywords
Altın Dağ, Wujing Zongyao, Jinshan, Gaochang