Yerel yönetimlerde idari vesayet denetimi ve yerel yönetimlerin özerkliği
No Thumbnail Available
Files
Date
2004
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abstract
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 123 üncü maddesine göre, 'İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır.' Bu ikili idari yapıda Anayasa'nın 127 nci maddesi, yerel yönetimleri 'mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belir-tilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçi-lerek oluşturulan kamu tüzel kişileri' olarak tanımlar. Anayasa'da da belirtildiği üzere, yerel yönetimler, yerel hizmetleri kar-şılamak amacıyla merkezi yönetim dışında kurulmuş demokratik kurumlardır. Bunların 'kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla' düzenlenir. 'Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde … ka-nunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir.' Bu çalışmanın ana konusu idari vesayet denetimidir. Konu üç bölüm ha-linde ele alınmış olup ilk kısım yerel yönetim kavramı ile bunlar üzerinde uy-gulanan denetim biçimlerine ayrılmış; idari vesayet denetimi bu bölümde kav-ram, özellik ve biçimleri bakımından incelenmiştir. İkinci bölümde, bir diğer inceleme konumuz olan yerel yönetimlerin ö-zerkliği; kavram, kapsam, koşul ve Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ile bazı ülkelerdeki uygulamalar çerçevesinde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise, ülkemiz yerel yönetim birimlerinde uygulanan ve-sayet denetimi, hukuksal açıdan incelenmiştir. Her yerel yönetim birimi için ayrı ayrı yapılan bu inceleme, yine Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve bazı ülkelerdeki vesayet-özerklik uygulamaları bağlamında genel değerlen-dirmeler ile tamamlanmaya çalışılmıştır. Nihayet, sonuç bölümünde de, bu çalışmanın temel tezi etrafında ül-kemizdeki vesayet denetimi uygulamaları bir kez daha kritik edilerek vesayet-özerklik dengesi ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.