Türkiye'de ipotekli konut finansman sistemi ve vergilendirilmesi
No Thumbnail Available
Files
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Fen Bilimleri Enstitüsü
Abstract
İpotekli konut finansman sistemi; konut satın almak isteyen kişinin konut kredisine karşılık bizzat konutun üzerine ipotek konularak konut finansmanının sağlandığı bir sistemdir. İkincil piyasalar, ipotekli konut kredisi veren kurumlara ihraç ettikleri sermaye piyasası araçlarından menkul kıymetleştirme ile elde ettikleri fonları konut finansmanında kullanma imkanı sağlamaktadır. Menkul kıymetleştirme ile, konut ediniminde konut üzerine konulan ipotek teminat işlevi dışında gayrimenkule menkul kıymet niteliği kazandırma işlevini de üstlenerek gayrimenkulü likit hale getirmekte ve bu yolla elde edilecek fonlarla konut finansmanının sağlanması bakımından önemli olmaktadır. Özellikle yatırım amaçlı olarak elde tutulan gayrimenkullerin gelir elde etmek amacıyla bir nevi ticari emtia olarak nitelendirilip menkul kıymetler arasına alınarak dönen varlıklar grubunda gösterilmesi finansal tabloların işletme ihtiyaçlarına uygun ve güvenilir nitelikte hazırlanmasında ve öz kaynakların verimli kullanımının sağlanmasında önemli bir görevi üstleneceği düşünülmektedir. Uzun vadeli geri ödeme planlarıyla düşük ve orta gelir grubunun konut ediniminde avantaj sunan mortgage sisteminin uygulanan vergi politikalarıyla konut sahipliğini teşvik edici nitelikte uygulanması bir yandan kişilerin konut sahipliğini artırırken diğer yandan da emlak vergi gelirlerinin artmasını sağlayacaktır. Türkiye'de bu sistemin analiz edilebilmesi diğer ülke uygulamalarını da incelemeyi gerekli kılmıştır. Genel olarak incelendiğinde; Amerika ve AB üyesi ülkelerde alınan mali ve politik önlemlerle, vergi politikaları ile ipotekli konut finansman sistemi işleyişinin kamu tarafından teşvik edildiği görülmektedir. Türkiye'de mortgage piyasalarında kamu bankalarının ağırlığının daha fazla olduğu ve kamu tarafından ipotekli konut kredisi faiz oranlarında indirime gidilmesi, damga vergisi, tapu harçları ve katma değer vergisinde yapılan indirimlerle ipotekli konut kredilerine olan talebi artırmak suretiyle konut sahipliğini artırmayı/konut edinimini teşvik ettiği anlaşılmaktadır. Diğer taraftan ipotekli menkul kıymetler araçlarına yatırım yapacak yatırımcılara vergi muafiyeti tanınması bu araçlara yatırımı ve ikincil piyasanın gelişimini, kredi hacminin artmasını sağlaması bakımından önemlidir. Vergilendirmenin, ipotekli konut kredisi talep eden tüketiciler ve fon arz eden yatırımcılar açısından bakıldığında ipotekli konut finansmanında önemli bir araç olduğu düşünülmektedir.
Description
Keywords
Konut finansmanı, Menkul kıymetleştirme, Vergilendirme