Bipolar bozukluk tanılı hastalarda gözlerden zihin okuma sırasında ortaya çıkan kortikal aktivitenin incelenmesi
No Thumbnail Available
Files
Date
2019
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Giriş ve amaç: Bipolar bozukluk(BB) tanılı hastalar ve etkilenmemiş birinci derece akrabalarında sosyal biliş alanında sağlıklı kontroller ile kıyaslandığında bozulmalar olduğu gösterilmiştir. Sosyal biliş alt başlıklarından biri olan zihin kuramı için de benzer sonuçlar gösterilmiştir. Bu tez çalışmasının temel amacı; zihin kuramı değerlendiren ölçeklerden biri olan Gözlerden Zihin Okuma Testi (GZOT) sırasında oluşan kortikal aktiviteyi BB tanılı olgularda değerlendirmek ve sağlıklı kontroller ile olan farklılıkların saptanmasıdır. Bunun yanında daha geniş kapsamlı zihin kuramı değerlendirmesi yapılarak bu durumun işlevsellik, içgörü ve psikotik belirti hikayesi ile ilişkisi değerlendirilmiştir. Gereç ve yöntem: Klinik olarak ötimik durumda olan 32 BB tanılı vaka grubu (VG) ve 36 sağlıklı bireyden oluşan herhangi bir ruhsal bozukluğu olmayan kontrol grubu (KG) GZOT görevi sırasında oluşan kortikal aktivite bakımından yakın kızıl ötesi spektroskopi(fNIRS) cihazı kullanılarak kaydedilmiş ve karşılaştırılmıştır. Kontrol görevi olarak aynı uyaranlar kullanılarak oluturulan cinsiyet tanıma görevi kullanılmıştır. Zihin kuramnın daha kapsamlı değerlendirmesi için Dokuz Eylül Zihin Kuramı Ölçeği (DEZİKÖ) de uygulanmıştır. Ayrıca VG'de zihin kuramı becerisinin içgörü, belirti düzeyi, işlevsellik gibi değişkenlerle ilişkisini değerlendirmek adına İçgörünün Üç Bileşenini Değerlendirme Ölçeği (İÜBDÖ), Kireysel ve Sosyal Performans Ölçeği (KSPÖ), Klinik Global İzlenim Ölçeği (KGİÖ) ile değerlendirildi. Bulgu ve Sonuçlar: Zihin okuma koşulunda KG'de VG'den daha yüksek kortikal aktivite olduğu saptanırken kontrol koşulunda kortikal aktiviteler arasında anlamlı fark saptanmamıştır. DEZİKÖ ve GZOT-zihin okuma performanslarının VG'nda KG'den anlamlı düzeyde daha düşük performans sergiledikleri saptanmıştır. Eşik altı duygudurum belirtileri ile sosyal biliş performansları arasında ters korelasyon olduğu saptanmıştır. DEZİKÖ ile İÜBDÖ toplam puanları arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. DEZİKÖ ile KSPÖ toplam puanları arasında da pozitif korelasyon saptanmıştır. Psikotik belirti hikayesi ile SB performansı arasında da bağıntı olduğu bulunmuştur. Anahtar kelimeler: bipolar bozukluk, sosyal biliş, zihin kuramı, nörogörüntüleme, fNIRS
Description
Keywords
Bipolar Bozukluk, sosyal biliş, zihin kuramı, nörogörüntüleme, fNIRS