Depolanmış Sorghum'da diyatom toprağı ve Azadırachtın'in bazı depolanmış ürün zararlısı coleopterlere karşı kullanım olanakları üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu çalışma depolanmış sorgumda diyatom toprağı ve azadiracthin etken maddelerinin farklı doz uygulamalarının 20, 25 ve 30°C sıcaklıklarda ve %55 orantılı nemde Tribolium confusum, Rhyzopertha dominica ve Sitophilus zeamais isimli depolanmış ürün zararlısı böceklere karşı kısa süreli ve uzun süreli etkinliğini belirlemek amacıyla 2020-2023 yılları arasında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Depolanmış Ürün Zararlıları Laboratuvarında yürütülmüştür. Kısa süreli etkinlik denemelerinde, test böcekleri, 100 ml hacimli vida kapaklı PVC kaplar içinde, 1000 ppm SilicoSec®; 750 ppm SilicoSec® + 50 ppm azadiracthin; 500 ppm SilicoSec® + 100 ppm azadiracthin ve 200 ppm azadiracthin uygulanan sorghum tanelerine 1, 2, 7, 14 ve 21 gün boyunca maruz bırakılarak ölüm oranları belirlenmiştir. Uzun süreli etkinlik denemelerinde ise ümitvar belirlenen doz uygulamaları ile muamele edilen sorgum bir yıl boyunca test koşullarında depolanmış ve aylık olarak alınan muamemeli ürüne ergin böcekler konularak 14. gün sonunda ölüm oranları belirlenmiştir. Hem kısa ve hem de uzun dönem çalışmalarında son sayımlardan sonra içinden tüm test böcekleri uzaklaştırılan kaplar 2-2.5 ay bekletilmek suretiyle F1 ergin gelişimi tespit edilmiştir. Ölüm oranları doz, sıcaklık ve maruz kalma süreleriyle doğru orantılı olarak artmıştır. Kısa ve uzun süreli denemelerde en başarılı uygulama 200 ppm azadirachtin; en hassas tür ise S. zeamais olarak belirlenmiştir. azadirachtin dozu ve sıcaklık artışına bağlı olarak en yüksek ölüm oranı R. dominica için %98.88, T. confusum ve S. zeamais için ise %100 olmuştur. Kısa ve uzun süreli denemelerde F1 gelişimi sıcaklık ve doz ile ters orantılı olarak azalmıştır.