Öğretmen adaylarına yönelik sürdürülebilir kalkınma için eğitim programı geliştirme
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Bu çalışmada öğretmen adaylarına yönelik olarak sürdürülebilir kalkınma için eğitim (SKE) öğretim programının geliştirilmesi ve öğretmen adaylarına uygulanarak etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. SKE programı aracılığıyla katılımcıların, doğaya ve toplumsal sorunlara duyarlı, adil ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeye yönelik bilgi ve beceriler kazanması amaçlanmaktadır. Keşfedici sıralı karma yöntemin kullanıldığı araştırmanın nitel boyutunda görüşme formu, doküman analizi ve soru formu uygulanmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda program geliştirme sürecinin ilk adımı olan ihtiyaç belirleme aşaması gerçekleştirilmiştir. Sürdürülebilir Kalkınma ve öğretmen eğitimi alanında çalışan akademisyenlerle görüşme yapılmış, öğretmen adaylarına soru formu uygulanmış ve sürdürülebilir kalkınma için eğitim kapsamında belirlenen dokümanların analizi yapılmıştır. Bu kapsamda toplanan verilerle ihtiyaç analizi aşaması tamamlanmıştır. Öğretmen adaylarının ihtiyaç duyduğu SKE programının, sürdürülebilirlik ilkelerinin günlük yaşama entegre edilmesine odaklanması gerektiği, eğitim ortamlarının sürdürülebilirlik ilkelerine göre dönüştürülmesi ve bu ilkelerin tüm eğitim seviyelerinde teşvik edilmesi önerilmektedir. Ayrıca, öğretmenlerin bu dönüşümde etkili rol modeller olmalarının önemi vurgulanmaktadır. Program Sürdürülebilirlik, Nitelikli Eğitime Erişim ve Eğitimde Fırsat Eşitliği, Yaşam Boyu Öğrenme ve Mesleki Eğitim, Sürdürülebilir Kalkınma için Eğitimde Öğretmen ve Politika Geliştirme olmak üzere beş modülden oluşmaktadır. İhtiyaç analizi sonucunda elde edilen verilere dayanarak programın öğrenme çıktıları belirlenmiştir. Daha sonra program içerik, eğitim durumları ve ölçme değerlendirme boyutlarıyla hazırlanmıştır. Program tüm boyutları ile hazırlandıktan sonra uzman görüşü alınarak gerekli düzenlemeler yapılmış ve yüz yüze uygulama gerçekleştirilmiştir. 30 saatlik SKE programının uygulandığı çalışma grubu 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi'nde öğrenim gören öğrencilerden gönüllü yedi öğretmen adayıdır. Araştırmanın nicel boyutunda tek grup öntest-sontest modeli kullanılmıştır. Öntest-sontest uygulaması ile toplanan veriler, parametrik olmayan bağımlı gruplar (Wilcoxon İşaretli Sıralar) testi kullanılarak analiz edilmiştir. Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi sonucunda, katılımcıların ön test ve son test puanları incelenmiştir. Toplam maksimum puanın 100 olduğu testte ön test ortalaması (X=46) ve son test ortalaması (X=81) olarak tespit edilmiştir. Öntest-sontest puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark olduğu (p=.018) ve katılımcılara uygulanan SKE programının katılıcıların test puanları üzerinde olumlu etkisi olduğu ifade edilebilir. Ön test ve son test arasında anlamlı bir fark olduğunu belirledikten sonra etki büyüklüğü hesaplanmıştır. Wilcoxon İşaretli Sıralar Testinin sonuçları, katılımcıların SKE programına katıldıktan sonra yüksek bir etki büyüklüğü ile (r=.64) istatiksel olarak anlamlı değişiklikler olduğunu ortaya koymuştur. Test puanları tespit edilirken dereceli puanlama anahtarı hazırlanmıştır ve test iki farklı puanlayıcı tarafından puanlanmıştır. Puanlayıcı güvenirliğini tespit etmek için Cohen's Kappa analizi yapılmıştır. Bu puanlama arasında elde edilen Kappa değeri öntest için .72, sontest için ise 0.87 olarak tespit edilmiştir. Bu değerler puanlayıcılar arasında yüksek düzeyde uyum olduğunu ifade etmektedir. Araştırma sonuçları, öğretmen adaylarına yönelik SKE programının sürdürülebilirlik kavramının içselleştirilmesine katkıda bulunduğunu göstermektedir. Eğitim fakültelerinde sürdürülebilir kalkınma için eğitim derslerinin uygulanması ve bu derslerin yalnızca teorik değil uygulama da içermesi önemlidir. Ayrıca, sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için öğretmenlerin gereken bilgi ve becerileri edinmeleri amacıyla MEB tarafından gerekli eğitimlerin verilmesi ve üniversitelerde SKE'ye yönelik lisansüstü programların açılması gerekmektedir.
Description
Keywords
Eğitim ve Öğretim, sürdürülebilir kalkınma, Öğretmen adayları