Cemil Cahit Toydemir, askerî ve siyasi faaliyetleri (1883-1956)
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Cemil Cahit Toydemir 1883 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir. 6 Aralık 1902'de Harp Okulu'ndan mezun olduktan sonra Beyrut ve Hicaz'da görev yapmıştır. 31 Mart İsyanı ve 1909'da Yemen İsyanının bastırılmasında görevlendirilmiştir. Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi'ndeki muharebelere katılmıştır. Müteakiben Kafkas İslam Ordusu ile Azerbaycan'da Ruslara ve Ermenilere karşı mücadele etmiştir. Kurtuluş Savaşı'nda çıkan iç isyanlardan Zile ve Pontus İsyanlarının bastırılmasında önemli görevler üstlenmiştir. Yine Kurtuluş Savaşı sırasında cereyan eden İkinci İnönü Muharebesi, Kütahya-Eskişehir Muharebeleri ve Sakarya Meydan Muharebesi'ne komutanı olduğu 5'inci Kafkas Tümeni ile katılmıştır. Kurtuluş Savaşı'nın sona ermesi ile birlikte Trakya'nın devir tesliminde görevlendirilmiştir. Cumhuriyet döneminde önemli üst düzey askerî görevlerde bulunmuştur. Şeyh Sait İsyanının bastırılmasında görev almıştır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün cenaze töreninde 1'inci Ordu Komutanı Fahrettin Altay Paşa'nın yardımcısı olarak görevlendirilmiştir. İkinci Dünya Savaşı'nda bir grup komutanla Almanya'ya giderek Hitler'le görüşmüştür. Orgeneral rütbesinde iken kendi isteği ile emekli olmuş ve siyasete girerek 1946 seçimlerinde CHP'den İstanbul milletvekili seçilmiştir. Bir süre Millî Savunma Bakanlığı yapmıştır. 1950 yılına kadar milletvekilliğine devam etmiştir. 1956 yılında İstanbul'da vefat etmiştir. Ankara'da Devlet Mezarlığına defnedilmiştir. Millî Mücadele Anıları ile sonrasında Şeyh Sait İsyanında yaşadığı süreci kaleme almıştır. Anılarının Zile isyanına ilişkin kısmı Abdullah Kehale tarafından 1997 yılında "Millî Mücadele'de İç İsyanlar ve Cemil Cahit'in (Toydemir) Anıları" adıyla yayımlanmıştır.
Description
Keywords
Kafkas İslam Ordusu, Sakarya Meydan Muharebesi, şeyh sait isyanı