Soğuk Savaş döneminde Türkiye'de milliyetçi muhafazakârlığın devlet anlayışı
| dc.contributor.author | Parlak, Mehmet | |
| dc.date.accessioned | 2025-02-13T08:06:03Z | |
| dc.date.available | 2025-02-13T08:06:03Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.description.abstract | Çalışmada, Türk sağını besleyen ana damarlardan biri olan milliyetçi muhafazakâr ideolojinin devlete bakışı incelenmektedir. Milliyetçi muhafazakâr ideolojiye mensup Mümtaz Turhan, Erol Güngör ve İbrahim Kafesoğlu gibi düşünürler üzerinden yapılan bir okuma ile bu ideolojinin "devlet tasavvuru"nun bütüncül bir şekilde ortaya konması çalışmanın temel amacını oluşturur. Söz konusu devlet tasavvuru incelenmeden önce, Türkiye'de milliyetçi muhafazakâr ideolojinin hangi siyasal-tarihsel vasatta doğduğu ve geliştiği ile bu ideolojinin temel nitelik ve dinamiklerinin açıklanması önem arz eder. Milliyetçi ve muhafazakâr ideolojilerin bir eklemlenmesi olarak ortaya çıkan Türk milliyetçi muhafazakârlığı, varlığını bir ölçüde Kemalizme borçludur. Kemalizmin "ulus- inşa" projesi ile "laiklik" anlayışı, Türkiye'de muhafazakâr ideolojinin doğmasında büyük rol oynar. Muhafazakârlığın bir türev ideolojisi olan milliyetçi muhafazakârlık da, işte bu tarihsel zeminde yeşerir. Bununla birlikte, milliyetçi muhafazakârlık, içerik bakımından eleştirdiği Kemalizmin "yöntemsel" açıdan takipçisi olur. Bu bağlamda, Kemalizmin toplum tasavvurundaki "sosyal mühendislikçi" ve "voluntarist" eğilimlere, milliyetçi muhafazakârlıkta da rastlanır. Milliyetçi muhafazakârlığın gelişiminde rol oynayan temel dış dinamik ise, Soğuk Savaş döneminde "hür dünya" bloğunda oluşan "komünizm karşıtlığı" olur. Soğuk Savaş yıllarında milliyetçi muhafazakârlığın gelişim süreci ise "Doğu-Batı Sentezi"nden "Türk-İslâm Sentezi"ne evrilen bir ideolojik serencam izler. Milliyetçi muhafazakârlığın devlet tasavvuru, iki temel başlık altında ele alınabilir: Devletin niteliği ve devletin işlevi. Devletin niteliği başlığı, Türkiye'de milliyetçi muhafazakâr ideolojinin devleti nasıl algıladığı ile ilgilidir. Milliyetçi muhafazakâr yaklaşım devleti, aşkın, paternalist bir karakterde görür; bu devlet, aynı zamanda hikmet-i hükümet mekanizmalarıyla mücehhez bir siyasal aygıtı ifade eder. Milliyetçi muhafazakârlığın söz konusu devlet algısının çözümlenmesinde, devlet/sivil toplum dikotomisi üzerinden Osmanlı'dan Cumhuriyet Türkiyesi'ne kalan tarihi mirasın yorumlanması uygun bir teorik temel sağlar. Ayrıca, Carl Schmitt'in devlet üzerine geliştirdiği yaklaşım da milliyetçi muhafazakâr muhayyiledeki devletin tahlili noktasında zengin bir kuramsal çerçeve sunar. Devletin işlevi başlığı, Türkiye'de milliyetçi muhafazakârlığın devlete nasıl roller yüklediği sorusuna cevap arar. Bu çerçevede, milliyetçi muhafazakâr entelijansiyanın "kültür", "ekonomi" ve "demokrasi" alanlarında devlete nasıl politik roller biçtiği hususu, devletin işlevi bölümünün ana temasını oluşturur. Her üç alanı da ortak bir kesişim kümesinde buluşturan temel dinamik ise milliyetçi muhafazakârlığın "devlet-merkezci" siyasal perspektifidir. Bir başka anlatımla, milliyetçi muhafazakârlık için söz konusu alanlar devlet karşısında birer "bağımlı değişkenler" olup "devlet"den bu alanlara giden bir okuma yapılması tercih edilir. Çalışmada, Türkiye'de milliyetçi muhafazakârlığın "kültür", "ekonomi" ve "demokrasi" alanlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi suretiyle, bir bakıma bu ideolojinin "ideal devlet"i ortaya konmaktadır. | |
| dc.identifier.uri | https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92342 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Ankara Üniversitesi | |
| dc.subject | Milliyetçi Muhafazakârlık | |
| dc.subject | Muhafazakârlık | |
| dc.subject | Kemalizm | |
| dc.subject | Ulus- Devlet | |
| dc.subject | Soğuk Savaş | |
| dc.subject | Türk-İslâm Sentezi | |
| dc.subject | Aydınlar Ocağı. | |
| dc.title | Soğuk Savaş döneminde Türkiye'de milliyetçi muhafazakârlığın devlet anlayışı | |
| dc.title.alternative | National conservatism's understanding of the state in Turkey in the Cold War Era | |
| dc.type | Thesis |