A. T. Averçenko'nun öykü sanatı
| dc.contributor.advisor | Süer, Ömer Aydın | |
| dc.contributor.author | Karakale, Filiz | |
| dc.contributor.department | Rus Dili ve Edebiyatı | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-08-31T06:56:41Z | |
| dc.date.available | 2022-08-31T06:56:41Z | |
| dc.date.issued | 2014 | |
| dc.description.ozet | Tezimizde ünlü mizah yazarı Arkadiy Timofeyeviç Averçenko'yu Türk okuruna tanıtmayı amaçladık. Birinci bölümde Averçenko'nun hayatını ve yaptığı edebi çalışmaları aktarmaya çalıştık. İkinci bölümünde yazarın öykü sanatını ele aldık. Öykülerini devrim öncesi ve devrim sonrası olmak üzere ikiye ayırdık ve bu öykülerdeki ana motifleri ortaya çıkarmaya çalıştık. Son bölümde ise yazarın mizah anlayışı, anlatım tekniği ve üslubuna bakarak sanatını biçimsel açıdan incelemeye çalıştık. 15 Mart 1880 yılında Sivastopol'de doğan Averçenko, yazarlık kariyerine 1908 yılında geldiği Petersburg'da başlamıştır. 1917 Devrimi'ne kadar yazdığı mizah öyküleri ile dönemin başkenti Petersburg'da ün kazanmıştır. Averçenko'nun çalıştığı 'Satirikon' ve 'Novıy Satirikon' dergileri yazarın burada yayımlanan başarılı mizah öyküleri sayesinde popüler olmuştur. Bu dergiler devrim öncesi Rusya'da eğlence kaynağı haline gelmiştir. Yazarın öykü kahramanlarını çoğunlukla başkent halkının sıradan insanları oluşturmaktadır. Bu nedenle yazar mizahta ve hicivde halk dilini kullanmanın önemini iyi bilmekteydi. 'Kahkaha Kralı' ünvanını alan Averçenko'nun gündelik yaşamdan kesitler sunduğu öykülerini Çar II. Nikolay dahi sevmiştir. Fakat 'Kahkaha Kralı'nın parlak kariyeri Ekim devrimi engeline takılmıştır. Averçenko ve derginin diğer çalışanları hükümeti ele geçiren Sovyet yönetimine karşı bir duruş sergilemişler ve gittikçe daha çok eleştirmeye başlamışlardır. 1918 yılında Bolşevikler pek çok yayın organıyla birlikte 'Novıy Satirikon' dergisini de kapatırlar. Çünkü Averçenko'nun Sovyet karşıtı tutumu iyice gün yüzüne çıkmıştır. Yazarı tutuklama emri verilir ve bunun üzerine Averçenko Petersburg'dan ayrılmak zorunda kalır. Önce memleketi Sivastopol'e gider. Fakat 15 Kasım 1920 yılında Sivastopol'ün de Kızıl Ordu tarafından alınmasıyla, son vapurlardan biriyle İstanbul'a gider. Bir buçuk sene kadar İstanbul'da kaldıktan sonra 13 Nisan 1922 yılında Sofya'ya, oradan da Belgrad'a geçer. Hiçbir şehirde çok uzun süre kalmaz. 17 Haziran 1922 yılında geldiği Prag'da hayatının sonuna kadar kalır. 12 Mart 1925 yılında ölür. Averçenko çok üretken bir yazardır. Ne Sivastopol'de ne de İstanbul'da yazmayı kesmiştir. Kültür yozlaşmasını, İç Savaş'ın getirdiği evsizliği ve yoksulluğu, Rusların İstanbul'daki umutsuz ve trajikomik hallerini yazmıştır. 1917 yılından sonra Averçenko'nun sanatı devrim öncesi ve devrim sonrası olmak üzere ikiye ayrılır. 1917 yılına doğru yazar mizah öyküleri yazmayı bırakır. Artık öykülerinin başlıca konuları yeni yönetimin çarpıklıkları, Rusya'nın o dönemdeki iki temel siyasetçisi Troçki ve Lenin ve diğer siyasi liderlerdir. Yazar artık mizah öykülerini bırakıp hicve yönelmiştir. Sovyet döneminde yıllarca yasaklı yazarlar arasında kalan Averçenko, şimdi Rusya'da yeniden canlanmaktadır. Tezimizde kısa öykü yazarı ve mizah ustası Averçenko'yu Türk okuruna tanıtmaya çalıştık. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/83476 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Hikaye | tr_TR |
| dc.subject | Averçenko, Arkadiy Timofeyeviç | tr_TR |
| dc.subject | Mizah | tr_TR |
| dc.title | A. T. Averçenko'nun öykü sanatı | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |