Maden kaynaklarının finansal raporlama çerçeveleri kapsamında ölçüm ve muhasebeleştirilmesi
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Küresel ekonomide ve Türkiye'de madencilik sektörü önemli bir konumda bulunmaktadır. Özellikle ülke ihracatları içerisinde %2-%5 arasında değişen bir ihracat oranına sahip olan madencilik sektörü 2023 yılında Türkiye'de yaklaşık 5,75 Milyar USD tutarında ihracat getirisi sağlamıştır. KGK'nın 2022 verilerine göre madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe faaliyet gösteren 227 adet bağımsız denetime tabi işletme bulunmaktadır ve bu işletmeler tüm sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin yaklaşık %2'sini oluşturmaktadır. Dünya ekonomi piyasasında belirgin bir konumda bulunan madencilik sektörünün faaliyetlerinin muhasebeleştirmesi ve raporlanmasına ilişkin ülkelerin yerel düzenlemeleri ve uluslararası uygulanan standartlar bulunmaktadır. Türkiye açısından yerel mevzuat çerçevesi vergi temelinde oluştuğu için maden sektörüne özgü muhasebeleştirme usul ve esaslarına ilişkin detaylı veri bulunmamaktadır. Yaklaşık 157 ülkede kabul gören ve uygulanan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları birisi olan TFRS 6 Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi, maden sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin madenciliğe ilişkin yasal hak edinimi ile maden cevherinin ticari geri kazanılabilirliği mümkün olduğu zamana kadar uygulanmaktadır. Diğer yandan cevherin ticari geri kazanılabilirliği mümkün olduktan sonra diğer sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerle aynı olan muhasebeleştirme ve raporlama usul ile esasları kullanılmaktadır. Çalışmada değinilen ve detaylarına yer verilen bir diğer raporlama çerçevesi ise ABD Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleridir (US GAAP). US GAAP maden sektörüne özgü en detaylı muhasebeleştirme ve raporlama ilkelerine yer veren raporlama çerçevesi olarak öne çıkmakta olup UFRS'lerde yer almayan durumlarda US GAAP'a atıfta bulunulduğu pratikte görülmektedir. Bu çalışma; Türkiye'deki mevzuat, UFRS ve US GAAP çerçevelerinin raporlama usul ve esaslarını tek bir çatı altında toplayarak UFRS'ye uygun raporlama yapan işletmelerin muhasebeleştirmelerine rehberlik sağlayabilecek örnek uygulama ile pekiştirilmiştir ve madencilik sektörüne katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Description
Keywords
İşletme, madencilik, UFRS