Makarnalık buğday (Triticum durum desf.)'da kurağa toleranslı rejenerantların in vitro seleksiyonu
No Thumbnail Available
Files
Date
2017
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Fen Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Bu çalışmada, Türkiye'de makarnalık buğday tarımında yaygın olarak yetiştirilen ve genetik kaynak olarak önem taşıyan, 1'i yabani 11'i kültür çeşiti olmak üzere toplam 12 genotipin kuraklık stresine olan tepkileri, farklı kuraklık stresi koşullarında in vitro ve in vivo yöntemlerle belirlenmiştir. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Biyoteknoloji laboratuvarında gerçekleştirilen bu araştırmada; kuraklık stresi oluşturmak amacıyla, yüksek molekül ağırlığına sahip polietilen glikol (PEG 6000) kullanılmıştır. In vitro ve in vivo koşullarda yapılan denemelerde, 5 farklı PEG 6000 dozu % 0 (kontrol), % 5 (-0,50 bar), % 10 (-1,48 bar), % 15 (-2,95 bar) ve % 20 (-4,91 bar) oranlarıyla kuraklık stresi olarak uygulanmıştır. In vitro çalışmalarda, olgun tohumlardan kallus oluşturulduktan sonra, kalluslara farklı kuraklık stresleri uygulanarak, rejenerasyon kapasiteleri ve oluşturdukları bitkicikler değerlendirilmiştir. In vivo aşamada ise, çimlendirme testi ile çimlenme hızı ve gücü, sürgün ve kök uzunluğu, yaş ve kuru ağırlık parametreleri incelenmiştir. Çeşitlerin, in vitro ve in vivo denemelerden elde edilen sonuçlara göre kuraklık stresine olan toleransları karşılaştırılmıştır. Denemelerden elde edilen bulgulara göre kuraklık baskısının artmasıyla incelenen tüm parametrelerde önemli düzeyde azalmalar olmuştur. Artuklu ve Sarıçanak 98 çeşitlerinin kuraklığa toleransı en yüksek olurken, Eminbey ve Kunduru-1149 çeşitlerinin kuraklığa dayanıksız, önemli bir gen kaynağı olan T. dicoccum'un ise orta dayanıksız tepki verdiği belirlenmiştir.
Description
Keywords
Makarnalık buğday, in vitro seleksiyonu