Türkiye’de yetişen Eryngium kotschyi ve Eryngium maritimum bitki türlerinin rat bağırsak ve idrar kesesi düz kası üzerine etkilerinin izole organ banyosunda araştırılması
No Thumbnail Available
Date
2011
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri
Abstract
Araştırma, Wistar Albino ırkı, yaklaşık 250-300 g ağırlığında ve 5 yaşında, 72 erkek rattan
alınan idrar kesesi ve ileum düz kas parçalarında, tekrarlı yapılan agonist (asetilkolin) ve
antagonist ( atropin, verapamil, oksibutinin-idrar kesesinde, papaverin-ileumda) maddeler
ile kalsiyumsuz ortamda Ca++ uygulamalarıyla gerçekleştirildi. Araştırma sonucunda,
Eryngium kotschyi’nin idrar kesesinde 0.78, 1.56, 3.125, 12.5, 25, 50 mg/ml dozlarının tek
tek; 3.125, 6.25, 12.5, 25, 50, 100 mg/ml dozlarının kümülatif; toprak altı ekstresinin
25,50,75,100 mg/ml dozlarının tek tek; 12.5, 18.75, 25, 37.5, 50, 75, 100, 150 mg/ml
dozlarının kümülatif; ileumda toprak üstü ekstresinin 0.078, 0.156, 0.3125, 0.78, 1.56
mg/ml dozlarının tek tek; 0.078, 0.156, 0.3125, 0.78, 1.56, 3.125, 6.25, 12.5, 25, 50, 100
mg/ml dozlarının kümülatif ve toprak altı ekstresinin 25,50,75,100 mg/ml dozlarının tek
tek; 12.5, 18.75, 25, 37.5, 50, 75, 100, 150 mg/ml dozlarının kümülatif uygulanması
dokularda kasılmaya neden oldu. İdrar kesesinde, Eryngium kotschyi toprak üstü’nün 75
mg/ml ve 50 mg/ml dozları, ileumda toprak üstünün 2.343 mg/ml, toprak altının 50 mg/ml
dozları ile 10 dk inkübe edilmesini takiben asetilkolin (10-6 M) uygulanması cevaplarda
artışa neden oldu. İdrar kesesinde atropin (10-6 M), verapamil (10-7 M) ve oksibutinin (10-8
M)’le, ileumda ise atropin (10-6 M), verapamil (10-7 M) ve papaverin (10-6)’le inkübasyonu
takiben, idrar kesesinde Eryngium kotschyi’nin toprak üstü (75 mg/ml) ve altı (50 mg/ml)
tek doz, ileumda ise toprak üstü (2.343 mg/ml) ve altı (50 mg/ml) tek dozlarının
ygulanması, cevaplarda farklı düzeyde azalmaya neden oldu. Kalsiyumsuz Krebs
çözeltisinde idrar kesesi düz kası üzerine Eryngium kotschyi toprak üstü (75 mg/ml) ve altı
(50 mg/ml) tek doz ve verapamil (10-7 M) ile inkübasyonu takiben1 mM CaCl2
uygulaması, kalsiyumsuz Tyrode çözeltisinde ileum düz kası üzerine Eryngium kotschyi
toprak üstü (2.343 mg/ml) ve altı (50 mg/ml) tek doz ile verapamil (10-7 M)
inkübasyonunu takiben 1 mM CaCl2 uygulaması, verapil ile olanda azalmaya neden
olurken, bitkinin alt ve üst ekstreleriyle kombinasyonlarında artışa (p>0.05) neden oldu.
Eryngium maritimum’un idrar kesesinde toprak üstü ve altı ekstrelerinin 6.25, 12.5, 25, 50,
100 mg/ml dozlarda tek tek; 6.25, 12.5, 25, 50, 100 mg/ml dozlarda kümülatif
uygulanması, sadece tek uygulamalarda kastırıcı cevaplara yol açtı (toprak üstü için EC50
31.57 mg/ml, pD2 1.501±0.02 ve Emax 210.8±4.35; toprak altı için EC50 42.95 mg/ml,
pD2 1.367±0.04 ve Emax 176.5±13.07). İdrar kesesinde toprak üstü (30 mg/ml) ve altı (50
mg/ml) ile 10 dk inkübasyonu takiben asetilkolin(10-6) uygulanması cevaplarda artışa
(sırasıyla %133,27 p<0.05; %129,01 p<0.05) neden oldu. İdrar kesesinde, bitkinin toprak
altı ve üstü ekstrelerinin cevapları atropin, verapamil ve oksibutinin varlığında çok az
(kastırıcı cevaplar sırasıyla % 88,00, % 84,00, % 91,67 ve % 89,33, % 100,00, % 85,33
p>0.05) etkilendi. Kalsiyumsuz ortamda bitkinin toprak üstü ve altı idrar kesesinde
cevaplarda azalmaya neden olurken, verapamil ile inkübasyonu, verapamilden
4
etkilenmeksizin kasılmaya neden oldu. İleumda toprak üstü ve altı ekstresinin 6.25, 12.5,
25, 50, 100 mg/ml dozlarında tek tek, 6.25, 12.5, 25, 50, 100 mg/ml dozlarda kümülatif
uygulanması, sadece tek uygulamalarda kasılmaya neden oldu. Ancak, toprak üstü için
doz-cevap ilişkisi (EC50 12.19 mg/ml, pD2 1.914±0.71 ve Emax 266.1±35.7) gözlenirken,
toprak altı ekstresi için böyle bir ilişki gözlenemedi (100 mg/ml dilusyonda gerim
1659±183.92 mg). İleumda da toprak üstü (11 mg/ml) ve altı (50 mg/ml) ile inkubasyonu
takiben ACh uygulanması cevaplarda artışa (sırasıyla % 164,62 ve % 179,33±35,04’lik
p<0.05) yol açtı. Eryngium maritimum’un toprak üstü ve altının ileumdaki cevapları
atropin, verapamil ve papaverin varlığında azalma gösterdi (kastırıcı cevaplar sırasıyla, %
87,81, % 12,52, % 45,71 ve %94,76, %5,26, %45,51 p>0.05). Kalsiyumsuz ortamda
ileumun toprak üstü (11 mg/ml), altı (50 mg/ml) ve verapamille (10-7 M) inkübasyondan
sonra uygulanan 1 mM CaCl2 tüm cevaplarda azalmaya (toprak altı hariç p>0.05) neden
oldu.
Sonuç olarak, ülkemizde halk arasında değişik amaçlarla kullanılan Eryngium türlerinin
antispazmodik olarak da kullanıldığı bildirilmektedir. Ancak yapılan bu araştırmada
çalışılan her iki Eryngium türü düz kaslarda, uygulama yapılan doku çeşidi ile uygulama
doz ve şekillerindeki farklılığa bağlı olarak kasılmaya neden oldu. Bu kasılmalar, özellikle
Türkiye’nin endemik türü olan Eryngium kotschyi’de daha belirgin olduğu gözlendi. Etki
mekanizmalarının spesifik reseptörler aracılığıyla olmadığı (nonspesifik) kanaatine varıldı.
Description
Keywords
Eryngium kotschyi ve Eryngium maritimum