Sağlık hakkı bağlamında nadir hastalıklar ve bu hastalıkların tedavisinde kullanılan yetim ilaçlara erişimin ulusal ve uluslararası hukuki düzenlemeler açısından değerlendirilmesi
No Thumbnail Available
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Toplumda görülme sıklığı 1/2000'den az olan hastalıklar "Nadir Hastalıklar" olarak tanımlanmaktadır. Nadir hastalıkların tedavisi kapsamında geliştirilen, maliyetinin oldukça yüksek olduğu ve satış rakamlarıyla karşılanamayacak olan tıbbi ürünlere de "Yetim İlaç" denilmektedir. Nadir hastalıkların büyük bir çoğunluğu genetik nedenlere bağlı olup, akraba evlilikleri genetik kökenli olan bu hastalıkların ortaya çıkmasında büyük bir rol oynamaktadır. Nadir hastalıklara sahip olan bireylerin sağlık hakkı kapsamında yararlanacakları sağlık hizmetleri, tanı ve tedavi merkezlerine erişim ile ilaçlara ulaşma haklarını kapsamaktadır. Bu nedenle nadir hastalığa sahip olan bireylerin tedaviden ve bilimsel gelişmelerden uzak bırakılmaları düşünülemez. Ancak tedavilerin çok pahalı olması, bilgi birikimi ve ilgili uzman hekim sayısının az olması gibi sorunlar hastalıkların teşhis edilmesini zorlaştırdığından tedavilere geç başlanmakta, ilaç bulunamamakta ve sağlık hizmetlerinin finansmanında sıkıntılar yaşanmaktadır. Türkiye'de nadir hastalıklar ve yetim ilaçlar ile doğrudan bağlantılı ve tanımların geçtiği bir hukuki düzenleme mevcut olmadığından hasta bireyin ve yakınlarının sağlık hakkına erişiminde çok büyük problemler ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'de ve Dünya'da nadir hastalıklar ve yetim ilaçlar hakkında uygulanan politikalar, çıkarılan hukuki düzenlemeler ile yetim ilaçların temin türleri ve piyasaya sürülmesinde birincil önemi haiz klinik ilaç araştırmalarının hukuki boyutu incelenecektir. Çıkarılacak hukuki düzenlemeler sayesinde hem yetim ilaç süreçlerindeki sıkıntılar hem de nadir hastalıkların tedavisinde karşılaşılan sorunlar ortadan kaldırılabilecektir.
Description
Keywords
Klinik çalışmalar, Nadir hastalıklar, İlaç kullanımı