Modernleşme Sürecinde Beşiktaş’ta Sosyal Mekânlar (Tanzimat’ın İlânından Iı. Meşrutiyet’e Kadar)
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
İstanbul'un geleneksel kent ziği ve mimarisinde 18. yüzyılda başlayan değişim ve
dönüşümler, 19. yüzyılda gerçekleştirilen reformlarla, sosyal yaşamı, maddi dokuyu ve
mimarlığı da etkisi altına alarak, toplumun ihtiyaçlarına hitap eden yeni mekânların
ortaya çıkmasını sağlamıştır. Kentte ortaya çıkan toplum hayatını doğrudan etkileyen
yeni kamusal alanlarla birlikte yeni bir sosyo-kültürel çevre oluşmuştur. Osmanlı
toplumunda açık ve kapalı kamusal alanlar olarak görülen bu mekânlar, kentte yaşayan
bireylerin daha sık bir araya gelmesine olanak tanımış, etkileşimi ve iletişimi arttırmıştır.
Beşiktaş, Osmanlı başkenti İstanbul'un, kamusal alanların kent ölçeğinde yaygınlaştığı
ve gelenekselden moderne evrilen belki de en önemli kentsel mekânlarından biridir.
Beşiktaş semtinde yer alan kamusal alanlar, toplumun bir araya geldiği önemli sosyal
mekânları oluşturmuştur. Açık kamusal alanlar arasında bulunan mesire yerleri ve iskele
alanları ile birlikte kapalı kamusal alanlar arasında önemli bir yere sahip kahvehâneler,
Beşiktaş semtinde sosyal mekânların gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.
Kahvehânelerden sonra özellikle tiyatro sanatında yaşanan gelişmeler, Beşiktaş'ta farklı
sosyal mekânların da doğmasına olanak tanımıştır. Osmanlı Devleti'nin başkenti
İstanbul'da 19. yüzyılda toplum yaşamında gerçekleştirilen modernleşme ve yenileşme
hareketleri kalıcı hale getirilmiş, Beşiktaş özelinde de yapıların mimari tasarımlarla
kendini gösterdiği modern bir kimlik ile birlikte farklı sosyal mekânlarda bir araya gelen
modern bir toplum yaratılmıştır. Bu makalede, Tanzimat'ın ilânından II. Meşrutiyet'e
kadar uzanan tarihsel süreç içerisinde Beşiktaş'taki sosyal mekânların gelişimi
değerlendirilmiştir
Description
Keywords
Beşiktaş, Kamusal Alan, Meşrutiyet, Modernleşme, Sosyal Alan, Tanzimat