Câhiz'ın Kitâbu'l-Hayevân isimli eseri üzerine antropolojik ve teolojik inceleme
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Abbasîler döneminin önde gelen düşünürlerinden olan Câhiz adab tarzında yazan bir kelâmcıdır. İlimlerin teşekkül edilmeye başlandığı bir dönem olsa da sorulan soruların ve dönemin ihtiyacı bağlamında yöntemlerin tam olarak oluştuğunu söylemek mümkün değildir. Böylesi bir geçiş döneminde yaşayan Câhız çeviriler döneminde yaşaması sebebiyle de pek çok metne hakimdir. Bu nedenle yaşadığı dönemin sosyo-kültürel şartları doğrultusunda hayvanları ve canlıları ele aldığı bir hayvanlar kitabı yazmıştır. Burada kelâmdan zoolojiye, çeviribilimden hadislere kadar pek çok farklı disiplinden ve konudan bahsettiğini görmek mümkündür. Onun bu ilgisinin hayvanlarla ilgili eserler arasında tuttuğu yer ve önemini kelâm açısından inceledik. Câhiz'ın hayvanlara yönelik bu çalışmasının zoolojik sayılıp sayılamayacağı ve onun bu görüşleri nedeniyle evrimci bir düşünür olarak kabul edilip edilemeyeceği üzerinde durduk. Çalışmamız boyunca özellikle Batılı düşünürlerin Câhız'ı nasıl ele aldığı ile ilgilendik. Çünkü Câhız özellikle on sekizinci yüzyıl edebi formunun da bir nevi öncüsü olduğundan hakkında pek çok çalışma yapılmasına rağmen ilmi değeri hak ettiği şekilde ortaya konamamıştır. Bu bağlamda interdisipliner bir yöntem izledik.
Description
Keywords
Cahız, Tabiat, Kelam