Browsing by Author "Erel, Derya"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    Kurumsal çevre-örgüt ilişkileri: Türkiye'deki sanayi işletmelerinde ISO 9000 serisi kalite güvence sistemi uygulamaları örneği
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002) Erel, Derya; Eke, Ali Erkan
    Bu çalışmada, 1991-2000 yıllan arasında Türkiye'deki bazı sanayi işletmelerinin kalite güvence sistemlerini (KGS) uygulamalarına etki eden güdüler üzerinde odaklanılarak kurumsal çevre-örgüt ilişkileri konusu incelenmiştir. Bu çerçevede, kalite uygulamalarının son yularda sanayi işletmelerini etkileyen kalite modası ile ilişkisi sorgulanmıştır. Çalışmada ayrıca, KGSyi alma sürecini etkileyen temel güdülerle firmaların belge alış yılı, büyüklükleri ve holding-şirketler grubu üyeliği gibi özellikleri arasındaki olası korelasyon ilişkilerinin belirlenmesine çalışılmıştır. 45 soruluk bir anket formu kullanılarak 572 firmadan sağlanan nicel verilere dayanarak, KGSyi alma kararına etki eden beş değişken kavramsallaştırılmıştır. Bu değişkenler, keşf edici faktör analizi tekniği kullanılarak gizli değişkenler (faktör) altında sınıflandırılmıştır. Daha sonra, faktör skorları ve her faktörün göreceli etkisi hesaplanmıştır. Firmaların özellikleriyle KGSyi alma sürecinde rol oynayan güdüler arasındaki korelasyon ilişkilerini sorgulamak amacıyla da dokuz hipotez sınanmıştır. Bulgular, kurumsal kuramın genel önermeleriyle tutarlı biçimde, iki temel grup değişkenin sistemleri alma kararını etkilediğini ortaya koymaktadır; bunlar kurumsal değişkenler grubu ve ekonomik-yönetsel değişkenler grubudur. Araştırma bulgularına göre firmaların % 44'ü için kurumsal etkenler daha büyük önem taşırken, firmaların % 56'sı için ise ekonomik-yönetsel etkenler göreceli olarak daha önemlidir. Sınanan dokuz hipotezin sonuçları, KSG alımıyla firmaların özellikleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı herhangi bir korelasyon ilişkisi bulunmadığım ortaya koymuştur. Abstract This study examined institutional environment-organization relationships by focusing on the motives that caused some industrial firms in Turkey to adopt ISO 9000 series quality assurance systems (QAS) between 1991 and 2000. In this context, it was investigated whether the quality applications were part of the quality fashion that affected industrial firms in recent years. It was further tried to explore, the correlational relationships, if any, between the main motives which influence firms in the QAS adoption process and firms' characteristics such as the adoption year of the QAS, firm's size and corporate group membership. Using the quantitative data gathered by a 45 item questionnaire from 572 industrial firms, five variables underlying the decision to adopt QAS were conceptualised These variables were classified under latent variables (factors) using exploratory factor analysis technique Then, factor scores and the relative effect of each factor were calculated In order to investigate the correlational relationships between firms' characteristics and motives that played role in QAS adoption process, nine hypotheses were tested The findings indicate that, as generally suggested in institutional theory, mainly two groups of variables (factors) affect the adoption decision; these are institutional group variables and economic-managerial group variables. The research findings demonstrated that, for 44% of the firms, institutional effects were more important, whereas for 56% of the firms, economic-managerial effects were relatively crucial The results of the nine hypotheses tested didn't reveal any statistically significant correlational relationship between the QAS adoption motives and firms' characteristics.