Browsing by Author "ATAK, Mehmet (Yazar)"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    FARKLI TRİTİCALE HATLARININ MORFOLOJİK VE DNA MARKÖRLERİYLE GENETİK KARAKTERİZASYONU
    (ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI) ATAK, Mehmet (Yazar); ÇİFTÇİ, Cemalettin Yaşar (Tez Danışmanı)
    Bu çalışma; 2000-2001 yıllarında A.Ü. Ziraat Fakültesi, Araştırma Uygulama Çiftliği deneme tarlalarında 2 yıl süreyle ve Tarla Bitkileri Bölümü, biyoteknoloji labaratuvarında yürütülmüştür. Denemelerde, 25 adet tritikale çeşit/hattı verim ve verim öğeleri yönünden incelenmiş ve ayrıca RAPD-PCR tekniği ile genetik karakterizasyonu belirlenmeye çalışılmıştır. İki yılın ortalaması olarak; çiçeklenme tarihi 27.00-35.87 gün arasında değişmiş olup, en erkenci hat ZF 12 ve en geççi hat ise LAD 388'dir. En kısa bitki boyuna sahip tritikale hattı MT 1 (109.6 cm), en uzun tritikale hattı ise ZF 3 (144.1 cm) olmuştur. En fazla kardeşlenme gösteren tritikale hattı 5.27 adet /bitki ile ZF 15, en az kardeşlenme gösteren tritikale hattı ise 4. 31 adet/bitki ile JGS olmuştur. En uzun başak uzunluğuna sahip tritikale hattı CWT (107.9 mm), en kısa başak uzunluğuna sahip tritikale hattı ise ZF 7 (85.24 mm) olmuştur. Tritikale hatlarının ortalama başakçık sayısı 19.42 adet/başak (ZF 12) ile 27.05 adet/başak (ZF 3) arasında değişmiştir. En yüksek başakta tane sayısına sahip tritikale hattı LAD 388, en düşük başakta tane sayısına sahip tritikale hattı ise ZF 12 olmuştur. Başakta tane ağırlığı yönünden en yüksek değer ZF 8 tritikale hattında, en düşük başakta tane ağırlığı ise ZF 12 tritikale hattından elde edilmiştir. Bin tane ağırlığı yönünden 43.62 g ile ZF 16 tritikale hattı en yüksek değeri, 32.45 g ile LAD 388 tritikale hattı ise en düşük değeri vermiştir. En yüksek tane verimine sahip tritikale hattı ZF 16 (5920.9 kg/ha) olup, bunu sırasıyla ZF 15 tritikale hattı ve Tatlıcak-97 tritikale çeşidi izlemiştir. En düşük tane verimine sahip tritikale hattı ise ZF 12 (4750.3 kg/ha) olmuştur. Hasat indeksi yönünden tritikale hatları % 29.30 ile 36.37 arasında değişen değerler göstermişlerdir. Protein oranı yönünden, tritikale hatlarının ortalama olarak % 11.76 (ZF 6) ile 14.37 (ZF 3) arasında değişen değerler gösterdiği saptanmıştır. RAPD-PCR sonuçlarına göre; kullanılan primerlerden 15 tanesi amplifikasyon göstermiş ve % 61.6 oranında polimorfizm elde edilmiştir. Primer başına ortalama 4 adet RAPD ürünü oluşmuş, bunlardan 2.46'sı polimorfik bulunmuştur. Tritikale çeşit ve hatları başlıca 3 grupta toplanmıştır. Birinci grupta yer alan ZF 2 hattı diğer tüm çeşit ve hatlarla 0.16 oranında farklılık göstermiş, LO 51 hattı ile diğer tüm hatlarlarla 0.15 oranında farklı olarak saptanmıştır. Diğer hatlar 3. grupta yer almıştır. ZF 8–GTAD, ZF 6- ZF 7, ZF 16–JGS hatları birbirine genetik olarak en yakın hatlar olarak bulunmuştur. Tatlıcak-97 tritikale çeşidine en yakın hattın ise ZF 1 olduğu saptanmıştır. Tritikale hatları arasındaki genetik uzaklık 0.034 ile 0.457 arasında değişme göstermiştir. RAPD-PCR yönteminin tritikale genotiplerinin genetik karakterizasyonunda kullanılabileceği belirlenmiştir.