"Üniversite ve Temel Bilimler" | Eklenme Tarihi: | 2012-05-08 |
Bu sabah, haberleri takip ederken bir haber kanalında şu haberi okudum. “Her yıl üniversite kontenjanlarını ortalama yüzde 20 oranında artıran YÖK, bu yıl devlet üniversitelerinde başta fizik, kimya, biyoloji gibi temel bilimler bölümlerini “kapatma” yoluyla kontenjan düşürüyor.”[1] Bir üniversite nedir? Nasıl bir üniversite istiyoruz? Bilim nedir? gibi sorular ister istemez kafamda dolanıp duruyor bu haberi okuyunca. Aslında yeni değil bu problem. Öğrenciler bu gibi bölümleri seçmiyor. Eski YÖK başkanı, üniversitemizi ziyareti sırasında (Kastamonu Üniversitesi) bu bölümleri kapatacağını söylemişti şifahen. Çok şaşırmıştım. Üniversiteler bilim akademileridir. Daha sonraki bir yazımda üniversite tarihine ilişkin bilgi vermeyi düşünüyorum. Ama şunu söylemeliyim ki modern üniversiteler kurulduklarından bu yana bilimsel aktiviteler yaparlar ve kısmen bunları halka aktarırlar, kısmen teknolojiye aktarırlar. Fakat bilimin asıl temeli fizik, kimya, biyoloji gibi pozitif bilimler dediğimiz fen bilimleridir. Bu bilimleri öğrenmeden asla bilim yapamazsınız; bırakın bilimi bilgiyi anlamaz ve yanlış işler yaparsınız. Üniversiteler meslek lisesi haline gelir. Bunu daha önce Napoleon yaptı. Napoleon Bonaparte, üniversiteyi Kilisenin uzantısı ve eğitimi kamu hizmeti olarak görüyordu. Eğitimin temel amacı, nitelikli meslek adamları yetiştirmek ve devletin siyasi istikrarının sürdürmekti. Bunun için özerklik yerine, hiyerarşik bir yönetim yapısı ve tekdüze müfredat, genel eğitim yerine, mesleki ve teknik eğitim öne çıkmalıydı. Fransız Devrimi’nden sonraki dönemde Napolyon, Fransa’daki üniversiteleri kapattı ve bir kısmını da liseye dönüştürdü. Aynı zamanda işgal ettiği Alman topraklarındaki 22 üniversiteyi de tamamen kapattı. Kapatılan üniversiteleri yeniden yapılandırmak için 1808 yılında Wilhelm von Humbold görevlendirildi ve Humbold üniversiteleri eğitim-öğretim faaliyetlerinin araştırma faaliyetleri ile birlikte yürütüldüğü eğitim kurumları olarak tanımladı. Ona göre üniversitelerin temel işlevi eğitim-öğretim ve araştırma yapmaktır. Amaç, kişilerin gelişmesidir. Öğretim görevlisinin konuları öğretme özgürlüğü ve öğrencilerin konuları öğrenme özgürlüğü esastır. Üniversitenin sahibi ise devlet değildir; üniversite özgür olmalıdır. Bu düşünce modern üniversitenin temelidir. Pozitif bilimleri kapatmak geriye dönmektir. Bu temel bilimleri kapatma düşüncesinin nedenine bakalım. Öğrenciler bu bölümleri seçmiyormuş. Seçmiyor diye kapatmak! Bilimde demokrasi olmaz. Demokratik olarak sorsak ve bir anket yapsak belki Türkiye’de %90 oranında bu bölümler kapatılmalıdır sonucu çıkabilir. Kapatalım mı? Böylece sorun kökten çözülebilir. Seçilmiyorsa tamam. Demokratik değil mi? Oysa sorunun temeline inilmeli. Neden seçilmediği araştırılmalı ve öğrencileri bu bölümlere nasıl yönlendirebiliriz bu problem üzerinde durulmalı. Çoğunluk istemiyor diye kapatmak, hele hele temel bilimleri kapatmak bana göre ülkeyi geriye götüren bir uygulamadır. Dipnot 1) http://www.haberturk.com/polemik/haber/740469-dikkat-binlerce-kontenjan-iptal.
Prof. Dr. Yavuz Unat |