Anadolu mandalarının beslenmesinde bypass yağ kullanımının performans, süt verimi ve bileşimine etkisinin belirlenmesi
Abstract
Bu araştırma, Anadolu Mandalarının rasyonlarına katılan palm yağı kalsiyum sabunu (palm bypass yağı) ile hayvansal yağın yağ asitleri kalsiyum tuzunun (hayvansal bypass yağ), kuru madde tüketimi, yemden yararlanma oranı (yağa göre düzeltilmiş süt verimi, yağ ve proteine göre düzeltilmiş süt verimi, enerjiye göre düzeltilmiş süt verimi, yağsız kuru maddeye göre düzeltilmiş süt verimi ile hesaplanan), süt verimi (Yağa göre düzeltilmiş süt verimi, yağ ve proteine göre düzeltilmiş süt verimi, enerjiye göre düzeltilmiş süt verimi, yağsız kuru maddeye göre düzeltilmiş süt verimi), bazı süt bileşenleri (süt yağı ve yağ verimi, kuru madde, süt yağsız kuru maddesi ve verimi, süt proteini ve protein verimi, süt latozu ve laktoz verimi, enerji verimi) ve bazı süt parametreleri (pH, yoğunluk, donma noktası, sıcaklık, mineral madde, organik madde, süt üre azotu) üzerine etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, toplam 21 baş laktasyonun erken dönemindeki manda; süt verim ortalamaları, laktasyon süreleri, laktasyon sıraları, canlı ağırlıkları ve yaşları dikkate alınarak seçilmiş ve her biri 7 mandadan oluşan üç deneme grubuna ayrılmıştır. Deneme crossover deneme düzenine göre yapılmıştır. Her dönemde kontrol grubuna herhangi bir ilave yapılmamış, diğer gruplara ise günlük hayvan başına 250 g palm bypass yağı ve hayvansal bypass yağı rasyona ilave edilmiştir. Deneme 15 gün alıştırma, 5 gün süt örneği alma periyodu olmak üzere 3 dönem halinde toplam 60 gün sürmüştür. Denemenin sonucunda gruplar arasında kuru madde tüketimleri ve yemden yararlanma oranları bakımından istatistik anlamda önemli bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Gruplar arasında süt verimi ve düzeltilmiş süt verimleri bakımından istatistik bakımdan önemli bir fark gözlenmemiştir (P>0,05). Bunun yanında süt yağı, yağsız kuru madde, protein, laktoz ve verimleri ile süt enerji verimi bakımından da gruplar arasında istatistik açıdan önemli bir fark tespit edilmemiştir (P>0,05). Buna karşın hayvansal yağ ilave edilen grupta, kontrol grubu ve palm bypass yağı grubuna göre daha iyi yemden yararlanma oranı, daha yüksek süt verimi, süt yağı, süt proteini, laktozu elde edilmiştir. Deneme sonunda elde edilen süt pH'sı, sıcaklığı, yoğunluğu, donma noktası, mineral madde oranı, organik madde oranı ve süt üre azotu değerleri gruplar arasında istatistik olarak önemli bulunmamıştır (P>0,05). Sonuç olarak, manda rasyonlarına süt verimi ve bileşenlerini artırmak için hayvansal bypass yağ ve palm bypass yağının herhangi bir olumsuz etkisi olmadan günlük hayvan başına 250 g katılabileceği tespit edilmiştir. Bypass yağ kaynakları ilave edilen gruplar birbirine göre kıyaslandığında ise, hayvansal bypass yağların, performans ve süt bileşimi üzerine palm pypas yağına göre daha olumlu etkileri olduğu kanısına varılmıştır.