Özgül öğrenme bozukluğu kontrol listesinin ilköğretim çağı çocuklarında kullanılabilirliği
Abstract
Bu çalışmanın temel amacı çocuk, anne-baba ve öğretmen için oluşturulan "Özgül Öğrenme Bozukluğu Kontrol Listesi"nin tarama amaçlı kullanabilirliğini ve ÖÖBKL'lerinin iç tutarlılığını sınamaktır. İkinci amaç ÖÖBKL ve söz konusu tarama formunun alt boyutları ile çocuğun sözcük bilgisi düzeyi ve anne-baba ve öğretmenden alınan diğer bilgilerin ilişkisini incelemektir. Araştırmanın üçüncü amacı ise çocuktan alınan ölçümlerin en fazla kimden (çocuk, anne-baba, öğretmen) alınan ölçümlerle tutarlı olduğunu belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Ankara'nın çeşitli ilköğretim okullarına devam etmekte olan 6-12 yaş arası 227'si kız, 236'sı erkek toplam 463 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Özgül Öğrenme Bozukluğu Kontrol Listesi'nin Çocuk, Anne-Baba ve Öğretmen Formu, Sözcük Bilgisi Değerlendirme Ölçeği, Conners Anne Baba Derecelendirme Ölçeği ve Conners Öğretmen Derecelendirme Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda okuma, yazma ve dikkat becerileri açısından cinsiyetler arasında anlamlı fark olduğu; okuma, yazma ve dikkat becerileri açısından kız çocuklarının erkek çocuklara kıyasla daha yüksek performans bildirdiği görülmüştür. Sınıf düzeyleri açısından bakıldığında ise üst sınıflardaki çocukların 1-2. sınıf düzeyindeki çocuklardan okuma, dikkat, matematik ve okul öncesi dönem becerilerinde daha yüksek performans bildirdiği görülmüştür. SÖBİDÖ ile ÖÖBKL Çocuk formu arasındaki ilişkilere bakıldığında, ÖÖBKL Çocuk Formu'nun okuma ve yazma alt boyutları ile SÖBİDÖ-A arasında pozitif yönlü; ÖÖBKL Çocuk Formu'nun yazma alt boyutu ile SÖBİDÖ-B arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Üç ayrı kaynaktan alınan ÖÖBKL'leri arasında da pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu; yapılan test tekrar test güvenirliğinin de anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre ÖÖBKL ile alınan bilgilerin Özgül Öğrenme Bozukluğu belirtilerini taramada kullanılabileceği düşünülmektedir.