Alkanna sieheana ve a. orientalis var. Orientalis türlerinin in vitro kültürü, antioksidan aktiviteleri ile bazı sekonder metabolitlerin incelenmesi
Özet
Bu çalışmada A. orientalis var. orientalis ve A. sieheana Rech. fil. takson tohumlarının canlılık ile çimlenme kabiliyetleri araştırılmış, doğal ortamdan elde edilen bitki eksplantlarının yüzey sterilizasyonu, in vitro şartlarda yaprak, yaprak tabanı, kök, sap kısımlarından kallus, sürgün ile kök rejenerasyonları incelenmiştir. Tetrazolium Testi uygulaması ile her iki taksonun tohumlarının canlılık oranı %95 üzerinde bulunmuştur. Buna rağmen en yüksek çimlenme oranı %8.3 olarak kaydedilmiştir. In vitro şartlarda tohum kabuğu çıkartılarak farklı büyüme düzenleyici uygulamalarında kültüre alınan tohumlarda ise en fazla %91.6 sürgün gelişimi, %75 kallus oluşumu ve %40 kök oluşumu elde edilmiştir. Farklı oksin ile sitokinin büyüme düzenleyicileri ve kombinasyonlarında sap ile yaprak tabanı eksplantlarında kallus (>%86.6) ve sürgün (%66.6-%0) oluşum kabiliyetlerinin daha yüksek olduğu gözlenmiştir. In vitro şartlardan ve doğal ortamdan elde edilen örneklerin farklı konsantrasyonlarda 2,2-difenil- 1- pikrilhidrazil (DPPH) aktivitesi incelenmiş, 250 µg/ml konsantrasyondaki en yüksek inhibisyon oranı %45 ile A. orientalis taksonunun kök ekstraktlarından elde edilmiştir. En yüksek toplam flavonoid içeriği ise A. sieheana taksonunun 0.25 mg/L benzil amino pürin (BAP), 0.5 mg/L kinetin (KIN), 1.0 mg/L indol butirik asit (IBA) içeren besin ortamında yaprak tabanı eksplantlarından oluşan kallus ekstraktlarından (139.89 mg kuarsetin eşdeğer (QE)/g ekstrakt) olarak elde edilmiştir. En yüksek toplam fenolik içeriği de A. orientalis taksonunun kök ekstraktlarından 172.80 mg gallik asit eşdeğer (GAE)/g ekstrakt olarak tespit edilmiştir. Ayrıca A. sieheana taksonunun köklerinden elde edilen alkanin miktarının A. orientalis taksonunun köklerinden elde edilenden 23 kat daha fazla olduğu belirlenmiştir.