Akut ağır metal (Pb ve Cd) zehirlenmesine maruz kalmış ratların, toprak üzerinde çürümesi aşamasında toksik materyal ile toprağın etkileşim mekanizması
Abstract
Toprak, suç soruşturmalarında olayın aydınlatılması için olay yerinden alınabilecek önemli delillerdendir. Olay yerinden alınan toprak delilleri, cesedin taşınıp taşınmadığı hakkında bilgi verebildiği gibi failin tespitinde, olay yeri mağdur, fail eşleştirilmesinde ve ölüm sebebinin tespitine önemli katkı sağlamaktadır. Toprağın mineralojik ve kimyasal bileşimi, gömülü cesetlerde çürümeye etki eden önemli faktörlerdendir. Toprağın bileşiminden kaynaklanan çürümenin hızlı veya yavaş olması postmortem çalışmalarına önemli bir bakış açısı sağlamıştır. Son yıllarda Adli olaylarda toksikoloji biliminde de toprağın önemi gün yüzüne çıkmıştır. Zehirlenme olgularında çürüme ile birlikte vücut sıvılarının toprağa taşınması ile vücutta bulunan toksik materyalin toprağa geçtiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada zehirlenme sonrası ölmüş ve toprak üzerinde çürümüş vakalarda çürüme sonrası toprak incelemesi yapılması ile birlikte topraktaki toksik materyalin tespiti amaçlanmıştır. Bu kapsamda 30 adet wistar albino türü rat kullanılmıştır. Ratlar 10'arlı olacak şekilde kadmiyum (Cd), kurşun (Pb) ve kontrol olarak 3 gruba ayrılmıştır. Serum fizyolojik içerisinde hazırlanan Kurşun Asetat ve Kadmiyum Klorür çözeltileri ratlara akut olarak oral gavaşla verilmiştir. Üçüncü gruptaki kontrol ratları servikal dislokasyonla eks edilmiştir. Rat karkasları açık arazide sıcaklık takibi yapılarak çürümeye bırakılmıştır. 21 günlük çürüme süresince düzenli olarak toprak ve entomolojik örnekleme yapılmıştır. Alınan örnekler etüvde 70 derecede kurutulduktan sonra mikroskopta incelenmiş, XRD analizleri ile mineralojik inceleme ve ICP-MS cihazı ile de elementer inceleme yapılmıştır. Deneme arazisinin 0-30cm derinliğinden alınan toprak örneklerinde ayrıca bünye, pH, organik madde ve elektriksel iletkenlik analizleri yapılmıştır. Genel olarak, zehirleme aşamasında kadmiyum ile zehirlenen ratlarda çok hızlı bir şekilde ölüm olayının gerçekleştiği, çürüme aşamasında ağız ve burun bölgesinde larva aktivasyonun olmadığı ve çürümenin kontrol grubunda ise daha yavaş olduğu gözlemlenmiştir. Kurşun ile zehirlenen ratlarda ölüm olayının çok yavaş gerçekleştiği, çürümenin ilk aşamasında sineklerin larvaları ağız ve burun bölgesine bırakmadığı, genital bölgede yerleşen larvaların kontrolden de hızlı çürüme olayının gerçekleştiği tespit edilmiştir. Cesetlerin temas ettikleri topraklar ile çalışma öncesi alınan toprak örnekleri karşılaştırılmış, ratlara verilen Cd, Pb kontrol grubunda farklı olarak tespit edilmiştir. Ölüm sebebi tespitinde cesedin temas ettiği toprakta yapılacak ayrıntılı örnekleme ve incelemelerin toksik materyalin belirlenmesi açısından kalitatif ve kantitatif olarak kullanılabileceği hususunda bize yön gösterebileceği tespit edilmiştir. Bu tip çalışmaların gömülü vakalarda da yapılması ölüm ve çürüme sonrası gelişen tüm adli sorulara fayda sağlayacaktır.