Ankara Üniversitesi nükleer fizik araştırma laboratuarının kurulması
Özet
Projenin amacı, Üniversitemizde uluslararası standartlarda bir Nükleer Fizik araştırma ortamı kurmak olmuştur. Bu amaç doğrultusunda Avrupa’nın ortak projesi olan AGATA (Advanced GAmma-ray Tracking Array) ya katılınmış, BAP tarafından ayrılan bütçe ile, ilk üretilen AGATA detektörlerinden üç tanesini gerekli elektronik parçaları ile birlikte satın almıştır. AGATA projesi kapsamında geliştirilmiş olan AGATA detektörleri, yüksek saflıkta Germanyum kristallerinden oluşmaktadır. Her bir detektör birbirinden elektronik olarak ayrılmış 36 bölüme sahiptir ve böyle bir teknoloji dünyada ilk kez uygulanmaktadır. AGATA detektör küresi, radyoaktif ağır iyon hızlandırıcısına sahip büyük araştırma laboratuarlarında kullanılacaktır. AGATA projesinin temel misyonu atom çekirdeğinin gizemlerini inceleyebilecek bir spektrometre oluşturmaktır. Ancak proje, nükleer atıkların denetlenmesi, radyasyon güvenliği ve medikal görüntüleme gibi konulara yeni teknolojik uygulamalar getirebilecek niteliktedir. On üç Avrupa ülkesinin katılımıyla oluşturulan projede Türkiye, Ankara Üniversitesi’nin katkıları ile en fazla destek veren ülkeler arasında 5. sırada bulunmaktadır. AGATA projesinin ilk bilimsel çalıştayı BAP’ın desteği ile 2 – 6 Mayıs tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleşmiştir.Agata Projesinin, 8 Nisan 2010 tarihinde İtalyan Ulusal Nükleer Fizik Laboratuvarı’nda (Laboratori Nazionali di Legnaro - LNL) resmen açılmasının ardından, hazır olan detektörlerle ilk deneyler yapılmaya başlanmıştır. Proje yürütücüsü ve ekibi bu deneylere katılarak başarılı sonuçlar elde etmişlerdir. Birinci deneyin sonuçları yayına hazır hale getirilmiştir. Üniversitemizden iki Doktora öğrencisi, Mayıs ve Temmuz aylarında yapılan iki deneyin sonuçları üzerinde çalışmaktadırlar. Proje sürecince, ve öğrencileri büyük laboratuar şartlarına hazırlamak amacı ile yüksek lisans/doktora seviyesinde eğitim verilmiş, Üniversitemizde bir Nükleer Fizik Laboratuarı kurulmuş, deneysel çalışmaların yanı sıra detektör ve deney simülasyonları yapılmıştır. Sonuçlar (SCI kapsamında) yayına dönüştürülmüş, uluslararası toplantı ve çalıştaylarda sunulmuştur.