Bazı buğday türlerinde pasa (Puccinia spp) dayanıklılık ile morfolojik özellikler arasındaki ilişkiler
Abstract
Bu çalışmanın amacı, paslara dayanıklılık bakımından yapılacak ön seçmelerde markör karakter olarak kullanılabilecek dominant morfolojik özelliklere sahip buğdaylardan yararlanma olanaklarını araştırarak, dayanıklılık ıslahı çalışmalarına katkıda bulunmaktır. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'nün deneme tarlaları ve laboratuvarlannda 1992-1996 yıllan arasında sürdürülen bu çalışmada, 13 buğday tür ve çeşidi melezlemeye alınarak, tetraploid ve hekzaploid 18 kombinasyon oluşturulmuştur. Dönerdeki melezlik kontrolü elektroforez yöntemiyle yapılmış; sera ve tada koşullarında kara. kahverengi ve sanpasa dayanıklılık tepkileri ile dayanıklılıkla ilişkili dominant morfolojik markör özellikler fide ve ergin döneminde saptanmış; örneklerin gliadin bant desenleri PAGE yöntemiyle çıkarılmış; bantlardaki yoğunluk ve rölatif mobilfte değerleri hesaplanarak Cluster analizi yapılmış; ilgili dendogram ve tür katoloğu hazırlanarak paslara dayanıklılıkta kullanılabilecek dominant morfolojik markör özellikler belirlenmiştir. Abstract Objective of the study was to search of the utility possibilities from wheats that carry dominant morphological traits as a marker character in initial selections and contribute to the disease resistance studies. In the research which was conducted at the Ankara University Agricultural Faculty, Field Crops Department's Experimental Fields and Laboratories between the years 1992-19%, 18 hybrid combinations were obtained by using 13 wheat species and varieties. Hybridization control on offsprings was done by electrophoresis method. Dominant morphological traits related with stem, leaf and stripe rust resistance reactions were found from studies carried out under glasshouse and field conditions in the seedling and mature stages. Gliadin band designs of samples were prepared by PAGE method; relative density and relative mobility values of the giadin bands were calculated by cluster analysis. Dominant morphological traits for utility in rust resistance studies were determined by prepearing dendogram and species catalogues.