Palomar 14 küresel kümesindeki yıldızların bolluk analizi
Abstract
Bu çalışmada, galaksimizin merkezinden ~70 kpc uzaklıkta yer alan bir dış halo küresel kümesi olan Palomar 14 (Pal 14) kümesine üye dokuz kırmızı dev yıldızın atmosferik kimyasal bollukları hesaplandı. Bolluk analizi yüksek çözünürlüklü tayfsal veriler ışığında, bir boyutlu yıldız atmosfer modelleri kullanılarak gerçekleştirildi. Demir grubu elementlerden Sc, V, Cr, Mn, Co ve Ni, α-elementlerden O, Mg, Si, Ca ve Ti, tek atom numaralı hafif elementlerden Na, nötron yakalama elementlerinden Y, Zr, Ba, La, Ce, Nd, Eu ve Dy, son olarakta Cu’a ilişkin kimyasal bolluklar belirlendi. Pal 14 için hafif element (o’den Mg’a) bolluk değişimlerine ilişkin bazı ipuçları saptandı. Nötron yakalama elementlerinin r-sürecinin izlerini taşıdığı gözlendi. Ölçülen bolluklar, iç ve diğer dış halo küresel kümeleri, halo alan yıldızları, galaksi ötesi kökene sahip küresel kümeler ve cüce küremsi galaksi üyesi yıldızların bolluklarıyla karşılaştırıldı. Pal 14 bolluklarının, dış halonun uzak diğer iki küresel kümesi Pal 3 ve Pal 4’dekiler ile hemen hemen özdeş, iç halo küresel kümeleri, halo alan yıldızları ve galaksi ötesi kökene sahip küresel kümelerinki ile benzer, buna karşın cüce küremsi galaksi üyesi yıldızların bolluklarından farklı olduğu görüldü. Pal 14’ün, bir cüce küremsi galaksiden Samanyolu üzerine biriktirilmiş olduğuna dair net bir delil bulunamadı. Ancak, cüce küremsi galaksi yıldızlarının ölçülen bolluklarındaki belirsizliklerinin azalması Pal 14’ün olası galaksi ötesi kökeninin varlığına ışık tutacaktır. Abstract In this study, the elemental abundances of nine red giant stars belonging to Palomar 14 (Pal 14) which is an outer halo globular cluster (GC) at a distance of ∼70 kpc have been determined. The abundance analysis has been performed to based on high-resolution spectra and one-dimensional stellar model atmospheres. The abundances for the iron peak elements Sc, V, Cr, Mn, Co, Ni, the α-elements O, Mg, Si, Ca, Ti, the light odd element Na, the neutron-capture elements Y, Zr, Ba, La, Ce, Nd, Eu, Dy, and Cu have been computed through the analysis. Some indications have been found for a variation of the light element (i.e., O to Mg) abundances. It has been noticed that the neutron capture elements show an r-process signature. The measurements have been compared with the abundance ratios of inner and other outer halo gcs, halo field stars, gcs of recognized extragalactic origin, and stars in dwarf spheroidal galaxies (dsphs). It has been realized that the abundance pattern of Pal 14 is almost identical to those of Pal 3 and Pal 4, the next distant members of the outer halo GC population after Pal 14, is also similar to those of the inner halo gcs, halo field stars, and gcs of recognized extragalactic origin, but differs from what is customarily found in dsphs. Thus, the detection of the abundance pattern typical of dsphs might suggest a possible extragalactic origin of Pal 14, although any conclusive evidence for an extragalactic origin of Pal 14 in terms of having been accreted from a dsph galaxy has not been found