Domateste (Lycopersicum Esculentum) karatenoid madde dağılımı ve antioksidan aktivite
Abstract
Bu çalışmada, 2003 ve 2004 yıllarında aynı tarlada yetişen 16 domates çeşidinin karotenoid madde içeriği ve antioksidan aktivitesi belirlenmiştir. Karotenoidlerin belirlenmesinde HPLC yöntemi kullanılırken, antioksidan aktivitenin belirlenmesinde TEAC ve DPPH yöntemleri uygulanmıştır. Bunun yanında, toplam fenolik madde ve L-askorbik asit miktarları sırasıyla Folin-Cioceltau ve HPLC yöntemleri ile belirlenmiştir. Likopen, bütün domates çeşitlerinde başlıca karotenoid olarak belirlenmiştir. Bunun yanında, β-karoten ve düşük miktarda lutein de saptanmıştır. Domateslerde ortalama likopen, β-karoten ve lutein içerikleri sırasıyla 17.6 mg/kg, 3.5 mg/kg ve 0.17 mg/kg bulunmuştur. Domateslerin TEAC ve DPPH yöntemleri ile belirlenen antioksidan aktiviteleri sırasıyla, 48.33 - 118.30 μmol TEAC/100g ve 41.7- 57.6 μmol TE/100g aralığında değişmektedir. Domateslerdeki toplam fenolik madde içeriği 188 - 819 mg kateşin/kg aralığında değişmekteyken; L-askorbik asit miktarı 2.2 mg/100g - 13.8 mg/100g arasında değişim göstermektedir. Domateslerin antioksidan aktivitesi üzerine karotenoidler, toplam fenolik madde ve L-askorbik asidin etkisi de değerlendirilmiştir. Toplam fenolik madde ve karotenoid bileşikler ile domateslerin antioksidan aktiviteleri arasında bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. Buna karşılık, L-askorbik asit ve TEAC yöntemi ile belirlenen antioksidan aktivite arasında önemli bir korelasyon bulunmuştur. Domateslerin CIE-L*a*b* renk parametreleri ile karotenoid madde içerikleri arasındaki ilişki de değerlendirilmiştir. Ancak, bu parametreler arasında herhangi bir korelasyon saptanamamıştır. Abstract In this study, the carotenoid content and antioxidant activity of 16 tomato varieties grown in the same field in the years of 2003 and 2004 were determined. Carotenoids were determined by HPLC and antioxidant activity was determined using TEAC and DPPH assays. Moreover, the content of total phenolics and L-ascorbic acid were determined by Folin-Cioceltau and HPLC methods, respectively. Lycopene was determined as the predominant carotenoid in all tomato varieties. Moreover, β-carotene and small amount of lutein were also found in all tomato varieties. The mean lycopene, β-carotene and lutein contents of tomatoes were found as 17.6 mg/kg, 3.5 mg/kg and 0.17 mg/kg, respectively. The antioxidant activity of tomatoes determined by TEAC and DPPH assays ranged between 48.33 - 118.30 μmol TEAC/100g and 41.7 - 57.6 μmol TE/100g, respectively. Total phenolics content of tomatoes ranged between 188 – 819 mg catechin/kg and L-ascorbic acid content ranged from 2.2 to 13.8 mg/100g. The effects of carotenoids, total phenolic compounds and L-ascorbic acid on antioxidant activity of tomatoes were also evaluated. No correlation was found between carotenoids and phenolics, and antioxidant activity. On the other hand, a significant correlation was found between L-ascorbic acid and antioxidant activity as determined by TEAC assay. The relationship between CIE-L*a*b* colour parameters and carotenoids of tomatoes were also evaluated. However, no correlation was found between these parameters.