YABANCI ÇİNGENELERİN TÜRKÜYE’YE GİRİŞ, İKAMET, SEYAHAT ÖZGÜRLÜKLERİ İLE TÜRKİYE’DEN SINIRDIŞI EDİLMELERİ
Abstract
Bu çalısmada ulusal ve uluslararası alanda Türkiye'ye yönelik artan olumsuz elestiriler karsısında, yabancı çingenelerin ülkeye giris, ikamet, seyahat özgürlükleri ve sınır dısı edilmeleri incelenmistir. 1982 Anayasasının 16. maddesi ve 90/son maddesi nedeniyle çalısma konusu hak ve özgürlükler öncelikli olarak uluslararası evrensel ve bölgesel antlasma ve sözlesmeler düzeyinde ele alınmıstır. Ardından Türk mevzuatında yabancı çingenelerin Türkiye'ye giris, ikamet ve seyahat özgürlükleri ile sınır dısı edilmeleri incelenmistir. Türk mevzuatında, Pasaport Kanunu'nun ilgili hükümlerinde yer alan sartların yerine getirilmis olması durumunda, yabancı çingenelerin normal yollardan Türkiye'ye girisini engelleyen özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak idareye çok genis bir alanda takdir yetkisi tanıyan Pasaport Kanununun 8. maddesi nedeniyle, yabancı çingenelerin geri çevrilmeleri olasılıgı bulunmaktadır. Benzer sekilde YİSHK hükümlerinde, yabancı çingenelerin Türkiye'de ikamet ve seyahat özgürlükleri konusunda özel bir sınırlama bulunmamaktadır. Ancak ikamet tezkeresi talebinde bulunan yabancı çingenelerin, idarenin takdir yetkisi dahilinde bu taleplerinin reddedilmesi olasılıgı bulunmaktadır. Yabancı çingenelerin mülteci statüsü talep ederek veya vatansız olarak Türkiye'ye girisleri, ikamet ve seyahat özgürlükleri ise özel bir sınırlamaya tabi degildir. Türkiye'ye göçmen olarak giris yapmak isteyen yabancı çingeneler konusunda, Anayasa ve Temel Hak ve Özgürlüklere İliskin Uluslararası düzenlemeler karsısında, İskân kanununun 4.maddesi, 2848 Sayılı Kanunun 3.maddesine Ek 3657 Sayılı kanunun 1.maddesi ve İskân Muafiyetleri Nizamnamesi'nin 9 maddesi, ayrımcılık içermektedir. YİSHK 21/3 hükmünün, hem ulusal hem de uluslararası alanda ayrımcılık içerdigi yönündeki elestirilere katılma olanagı bulunmamaktadır. İskan Kanunu Tasarısı ile yürürlükten kaldırılması öngörülen İskân Kanununun 4. maddesi dısında Türk Yabancılar Hukuku mevzuatında yabancı çingenelerin Türkiye'ye giris, ikamet ve seyahat özgürlüklerini ve sınır dısı edilmelerini sınırlayıcı herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.